Ευρώπη: Ο ηλίθιος του Παγκόσμιου χωριού

Ευρώπη: Ο ηλίθιος του Παγκόσμιου χωριού.
Του Κ. Βεργόπουλου

Posted on 07.05. 2013 by Crystalia Patouli


‘’Παραδειγματική η αποτυχία της Ευρώπης. Με την σημερινή πολιτική της, έχει καταντήσει «ο ηλίθιος του παγκόσμιου χωριού». Καμία άλλη περιοχή του πλανήτη δεν έχει εγκατασταθεί με δική της επιλογή τόσο βαθειά στη λιτότητα [...] Αναδεικνύεται όμως σήμερα κάτι πολύ πιο ανησυχητικό: Η αντιπαράθεση ανάμεσα σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα [...] Η κοινωνία δεν αναγνωρίζει πλέον τον εαυτό της μέσα σ’ αυτό [...] Το παγόβουνο προς το οποίο με επιτάχυνση κατευθύνεται τόσο η ελληνική, όσο και το ευρωπαϊκή πολιτική, είναι η ίδια η κοινωνία.”

Ο Κώστας Βεργόπουλος, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημίου VIII του Παρισιού, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη για τη “θανατηφόρα συνταγή καταστροφής” της ευρωπαϊκής οικονομίας, συμμετέχοντας στο δημόσιο διάλογο του tvxs.gr.


Κ.Β.: Έπειτα από 4 χρόνια που εφαρμόζεται η συνταγή των περικοπών δημοσίων δαπανών και των εισοδημάτων, τα αποτέλεσμα δεν είναι τα αναμενόμενα από τους εμπνευστές της συνταγής.

Αυτό διαπιστώνεται στην Ελλάδα, αλλά όχι λιγότερο στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Ολόκληρη η Ευρώπη, εφαρμόζοντας αυτή την πολιτική, αντί να πηγαίνει καλύτερα, χειροτερεύει και στην ουσία καταποντίζεται.

Τα χρέη συνεχίζουν την ακαταμάχητη ανοδική πορεία τους, ακόμη και στη Γερμανία, τα ελλείμματα δεν συρρικνώνονται εντός των στόχων.

Οι άλλες περιοχές του κόσμου, όπως η Αμερική και η Ιαπωνία, απέχουν από την λιτότητα και αντιμετωπίζουν την κρίση με διαφορετικό τρόπο. Μόνον η Ευρώπη παραμένει προσκολλημένη, στην πεπαλαιωμένη και πολλαπλά αποτυχημένη από το παρελθόν, συνταγή.

Η πολιτική αυτή υιοθετήθηκε προς στιγμήν με κάποιες θεωρητικές αναφορές καθηγητών του Χάρβαρντ, αλλά σήμερα αυτές έχουν καταπέσει, αφού αποδείχθηκε ότι οι θεωρίες τους δεν είχαν πραγματική στήριξη και η εμπειρική τεκμηρίωση δεν ήταν ακριβής, αλλά παραπειστική.

Ακόμη και οι ίδιοι σήμερα αρνούνται ότι υπέδειξαν την λιτότητα ως «μονόδρομο» για την αντιμετώπιση του χρέους, ενώ αποδέχονται τελικά την αύξηση των δημοσίων δαπανών σε επιλεκτικούς τομείς, ιδίως στις υποδομές, αφού έτσι βελτιώνεται σίγουρα η απόδοση της οικονομίας.

Όμως, το κυριότερο είναι, ότι η λιτότητα προσέκρουσε στην πραγματικότητα. Τα οικτρά εμπειρικά αποτελέσματα είναι αντίθετα των αναμενόμενων και αυτό αποτελεί μοιραίο πλήγμα στην πολιτική του «μονόδρομου».

Η Ευρώπη στο σύνολο της πλήττεται πλέον από την ύφεση. Η Ελλάδα ηγείται καταγράφοντας την βαθύτερη ύφεση στην Ευρώπη, αλλά και οι άλλες χώρες, της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης, ακολουθούν με διαφορά αναπνοής. Από την γενικευμένη λιτότητα, καμία χώρα δεν επωφελείται, ούτε οι εμπνευστές της.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η πτώση της οικονομίας και η επιδείνωση του κλίματος εμπιστοσύνης των επενδυτών κατά το τελευταίο τρίμηνο είναι μεγαλύτερη και ταχύτερη στη Γερμανία απ’ ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Προκύπτει τώρα πια εκ των πραγμάτων επείγουσα ανάγκη για αλλαγή πολιτικής! Δεν είναι δυνατόν μία πολιτική με την οποία το 57% των νέων στην Ελλάδα απορρίπτονται στην ανεργία, και στις άλλες χώρες 40-45%. Στη Γαλλία 40%.

Στη Γερμανία, επίσης, η ανεργία συγκαλύπτεται με μισθούς ανάξιους λόγου, 8 ευρώ την ώρα, που δεν παίρνουν ούτε καθαρίστριες… Με αυτά τα δεδομένα, η Γερμανία δεν έχει καλή επίδοση στην απασχόληση, όταν υπάρχουν 8 εκατομμύρια άνθρωποι που αμείβονται με λιγότερο από 8 ευρώ την ώρα. Αλλά δεν έχει ικανοποιητική επίδοση ούτε στις επενδύσεις και στον σχηματισμό κεφαλαίου, που παραμένει αρνητικός, παρά τα πλεονάσματα αυτής της χώρας.

Παραδειγματική η αποτυχία της Ευρώπης. Με την σημερινή πολιτική της, έχει καταντήσει «ο ηλίθιος του Παγκόσμιου χωριού». Καμία άλλη περιοχή του πλανήτη δεν έχει εγκατασταθεί με δική της επιλογή τόσο βαθειά στη λιτότητα.

Σήμερα, υπό το βάρος των πραγμάτων, του μεγέθους της ύφεσης και της ανεργίας, κάποια κινητικότητα αρχίζει να καταγράφεται προς την κατεύθυνση αλλαγών.

Βεβαίως, η ευρωπαϊκή πολιτική δεν αλλάζει αυτή τη στιγμή, αφού οι ευρωπαϊκές αποφάσεις είναι πάντα βραδυκίνητες και με καθυστέρηση, αλλά και διότι αυτοί που αποφασίζουν παραμένουν αλαζονικοί και αμετάπειστοι.

Ωστόσο, τα ευρωπαϊκά πράγματα, εάν θα αλλάξουν, δεν θα είναι υπό την πίεση κάποιων ιδεών, αλλά υπό την αμείλικτη πίεση των πραγμάτων. Τα μέτρα λιτότητας αποτυγχάνουν, οι πολιτικοί αποτυγχάνουν, η κοινωνία ξεσηκώνεται, έστω σιωπηλά, χωρίς να παίρνουν τον λόγο κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα.


Κρ.Π.: Και ο… Γολγοθάς δεν έχει τέλος; Γιατί η Ελληνική κυβέρνηση υιοθετεί πλήρως την γερμανική πολιτική, την… καταδικασμένη σε αποτυχία, όπως είπατε.

Κ.Β.: Η Ελληνική κυβέρνηση, ασφαλώς. Όμως, η Ιταλική που συστάθηκε πρόσφατα, δηλώνει διαφοροποίηση. Ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας διαπιστώνει ότι με την λιτότητα η Ιταλία πεθαίνει! Εγώ σας λέω, ότι με τον παραλογισμό της λιτότητας και η Ελλάδα πεθαίνει, και η Ευρώπη πεθαίνει, και οποιαδήποτε χώρα και περιοχή επίσης πεθαίνει! Θανατηφόρο φάρμακο η λιτότητα: εξοντώνει τον ασθενή, αλλά όχι την ασθένεια.

Η λιτότητα αιτιολογείται με πρόσχημα την αποπληρωμή του χρέους. Περικόπτονται τα εισοδήματα για να πληρωθούν οι δανειστές. Όμως στην πράξη, όσο τα εισοδήματα περικόπτονται, τόσο τα χρέη αυξάνονται, αντί να μειώνονται. Αυτό συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.


Το χρέος είναι σήμερα κατά πολύ υψηλότερο απ’ ότι ήταν πριν από 4 χρόνια, ως ποσοστό του εθνικού εισοδήματος. Από 115% είναι σήμερα 165%!

Το 1ο επιχείρημα λοιπόν περί μείωσης του χρέους μέσω της λιτότητας διαψεύδεται. Το 2ο επιχείρημα είναι ότι η λιτότητα επιβάλλεται για την καταπολέμηση των ελλειμμάτων.


Ωστόσο, η λιτότητα δεν καταπολεμά το έλλειμμα, αφού με αυτήν προκαλείται ύφεση και συνεπώς πτώση των δημοσίων εσόδων, ώστε τελικά το έλλειμμα δεν μειώνεται, αλλά παραμένει.

Το 3ο επιχείρημα, είναι ότι η λιτότητα επιβάλλεται για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Ούτε αυτό επαληθεύεται. Αφού η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προϋποθέτει μαζικές επενδύσεις. Η ανταγωνιστικότητα δεν βασίζεται στην αύξηση του χρόνου εργασίας, αλλά στην αύξηση των επενδύσεων και των καινοτομιών σε τομείς που έχουν μέλλον.

Όμως με την λιτότητα, την ύφεση και την συρρίκνωση, αποθαρρύνονται οι επενδύσεις και αποχωρούν οι επενδυτές. Επενδύσεις όχι μόνο δεν έρχονται, αλλά κι αυτές που υπήρχαν από πριν, τα μαζεύουν, τα ξηλώνουν και φεύγουν!


Και στα τρία επιχειρήματα ο εμπειρικός απολογισμός είναι αρνητικός: Ούτε τα χρέη μειώνονται, ούτε τα ελλείμματα μειώνονται, ούτε η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται! Αν έπρεπε να βρεθεί μία θανατηφόρα συνταγή, αυτή βρέθηκε, και εφαρμόζεται ως «μονόδρομος» τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη! Δεν υπάρχει άλλη περισσότερο θανατηφόρα.

Κρ.Π.: Ποιοι αντιδρούν σ’ αυτό το… θανατικό;

Κ.Β.: Αυτή τη στιγμή ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας ταξιδεύει στην Ευρώπη, για να πείσει ότι είναι αδύνατη η μονόπλευρη και αποκλειστική εφαρμογή της.

Στη Γαλλία, καταγράφονται πιέσεις από το ίδιο το κυβερνών κόμμα. Όλες οι τάσεις τοποθετούνται εναντίον της λιτότητας. Μπορεί να έχουν διαφορές ως προς το στυλ, αλλά συμφωνούν στο ότι η πολιτική της λιτότητας είναι καταστροφική.

Ακόμα και η συντηρητική Ολλανδία, που ήταν στο πλευρό της Γερμανίας, ανέστειλε το πακέτο λιτότητας, για να μην περιέλθει σε ασφυξία η οικονομία. Η Γερμανία έχασε έτσι έναν πολύτιμο σύμμαχο.

Στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, οι αντιδράσεις, είναι πολύ μεγάλες. Και δεν είναι μόνον όσων απολύονται και χάνουν την εργασία και το εισόδημα τους, αλλά είναι επίσης και των επιχειρήσεων, και πρώτα από όλα στην ίδια την Γερμανία.


Με την λιτότητα και την ύφεση, περιορίζονται οι εξαγωγές τους και οι πωλήσεις τους. Αποσταθεροποιούνται και υπονομεύονται τα εξωτερικά πλεονάσματα της Γερμανίας, που προέρχονται κατά τα δυο τρίτα από την Ευρωζώνη.

Κρ.Π.: Γιατί ενώ υπάρχουν αντιδράσεις, είναι σαν να πέφτουν πάνω στο… γερμανικό τείχος, σα να απευθύνονται σε έναν απόλυτο μονάρχη;


Κ.Β.: Οπωσδήποτε η δημοκρατία παραβιάζεται βάναυσα τόσο στις χώρες μέλη, όσο και στο ευρωπαϊκό σύνολο. Εκτός αυτού, η οικονομία καταστρέφεται. Όχι μόνον οι θέσεις εργασίας, αλλά και οι επιχειρήσεις. Όχι μόνο οι μικρές αλλά και οι μεγάλες.

Κρ.Π.: Και ο κόσμος έχει κουραστεί. Τίποτε δεν αλλάζει προς το καλύτερο. Σα να μην έχει καμία δύναμη και η φωνή των ανθρώπων.


Κ.Β.: Τίποτε δεν αλλάζει, μέχρι τη στιγμή που θ’ αρχίσει να αλλάζει! Κι όταν αρχίσει να αλλάζει, αυτό θα γίνει πολύ γρήγορα. Με μία ταχύτητα που θα τρίβουμε τα μάτια μας. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει κάποια κινητικότητα στην Ευρώπη που δεν υπήρχε πριν. Τίθενται στο τραπέζι θέματα, που μέχρι πρόσφατα αγνοούντο κατά σύστημα.

Τώρα, όμως, γίνεται αντιληπτό, ότι η αμφισβήτηση δεν προέρχεται από την αντιπολίτευση, από ένα αντιπολιτευτικό σύστημα, ούτε είναι επειδή η Αριστερά αμφισβητεί τη Δεξιά. Το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο, καταστρέφεται η κοινωνία. Αυτό είναι πολύ βαρύ. Δεν είναι οι πολιτικοί που θέτουν το θέμα, αλλά οι ίδιες οι κοινωνικές δυνάμεις!

Αναδεικνύεται όμως σήμερα κάτι πολύ πιο ανησυχητικό: Η αντιπαράθεση ανάμεσα σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, με όλες τις πολιτικές συνιστώσες του και σε ολόκληρη την Ευρώπη, όχι μόνο την Ελλάδα αφενός και στην κοινωνία αφετέρου. Τα ευρωπαϊκά πολιτικά συστήματα κατόρθωσαν να έχουν σήμερα καταλυτικά αποξενωθεί από τις αντίστοιχες κοινωνίες τους.

Κρ.Π.: Υπάρχουν, κινήματα και συλλογικότητες όλο και περισσότερες, αλλά και μεμονωμένα, άνθρωποι που βγαίνουν από τη λογική αυτής της πολιτικής της χρηματοπιστωτικής τυραννίας…


Κ.Β.: Η κοινωνία δεν αναγνωρίζει πλέον τον εαυτό της μέσα στο πολιτικό σύστημα, δεν αναγνωρίζει κανένα κόμμα να την αντιπροσωπεύει και κανένα πολιτικό παιχνίδι να την εκφράζει. Το παγόβουνο προς το οποίο με επιτάχυνση κατευθύνεται τόσο η ελληνική, όσο και η ευρωπαϊκή πολιτική, είναι η ίδια η κοινωνία.

Ο κίνδυνος των ποικίλων λαϊκισμών που προκύπτουν σήμερα είναι μεγάλος, όμως ποιος άραγε ευθύνεται κατά βάση για αυτό; Όσοι ασκούν κριτική στις σημερινές ευρωπαϊκές επιλογές ή μήπως όσοι αλαζονικά τις εφαρμόζουν ως «μονόδρομο», απορρίπτοντας εκ προοιμίου κάθε διαφορετική πρόταση, ακόμη και κάθε συζήτηση;


Ο επικίνδυνος λαϊκισμός δεν προκύπτει από τα κάτω, αλλά πάντοτε εκτρέφεται από τα επάνω ως εφεδρική λύση για το σύστημα και εάν κάποιος πρέπει σήμερα να ανησυχεί περισσότερο, αυτός δεν είναι το κατεστημένο, αλλά τα σημερινά θύματα του, που κινδυνεύουν να είναι και τα αυριανά, δηλαδή ο κόσμος της εργασίας πάντα.-


Πηγή: tvxs.gr