Ο κατά κεφαλήν πλούτος στην Ευρωζώνη

Ο κατά κεφαλήν πλούτος στην Ευρωζώνη – απρόβλεπτα ευρήματα!


Σε ποιες χώρες παρατηρούνται οι μεγαλύτερες ανισότητες;
Πώς να νιώθουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι;

Πριν λίγες μέρες, ο Macro Tragedy μου έστειλε ένα άρθρο, που αναφέρεται σε μία τεράστια έρευνα που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναφορικά με τον κατά κεφαλή πλούτο στις χώρες της Ευρωζώνης.

Πρόκειται για ένα τεράστιο εγχείρημα, το οποίο ανέλαβε το Household Finance and Consumption Network (HFCN), ένα δίκτυο στατιστικολόγων, αναλυτών και οικονομολόγων από την ΕΚΤ, τις Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης, καθώς και διάφορων οργανισμών στατιστικής έρευνας, το οποίο συστάθηκε το Δεκέμβριο του 2006, με σκοπό να συλλέξει και να αναλύσει οικονομικά στοιχεία που αφορούν τα νοικοκυριά των χωρών μελών.

Οι έρευνες διεξήχθησαν σε εθνικό επίπεδο, ενώ τα δημοσιευμένα αποτελέσματα ανά χώρα, αναλύθηκαν περαιτέρω από την ΕΚΤ, με σκοπό
να δοθεί μία εικόνα πόσο πλούσιοι ή φτωχοί είναι οι πολίτες σε κάθε γωνιά της Ευρώπης.

Τα αποτελέσματα της τεράστιας αυτής έρευνας, είναι πραγματικά συγκλονιστικά, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την ιδιαιτερότητα της εποχής αυτής, των οικονομικών διασώσεων και της μεταφοράς πλούτου από τις οικονομικά ισχυρές προς τις οικονομικά αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης.

Τι εννοούμε λέγοντας «πλούτο»; Πριν περάσουμε στις όποιες επισημάνσεις και συμπεράσματα, να διευκρινίσουμε ότι με τον όρο πλούτο εννοούμε τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία που έχει ένα νοικοκυριό, δηλαδή, κινητή και ακίνητη περιουσία (οικόπεδα, σπίτια, καταθέσεις, ομόλογα, κτλ), μείον τις υποχρεώσεις (δάνεια, υποθήκες, κτλ). Πρόκειται δηλαδή για έναν δείκτη διαφορετικό από αυτόν που αφορά το (ετήσιο) εισόδημα ενός νοικοκυριού, καθώς αναφέρεται στην πραγματική περιουσιακή κατάσταση των νοικοκυρών στις χώρες της Ευρωζώνης.

Εξαιρετικά άνιση κατανομή του πλούτου, στην Αυστρία Στην έκθεση που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας, υπάρχουν εντυπωσιακά ευρήματα.
• Ο πλούτος στην Αυστρία είναι εξαιρετικά άνισα κατανεμημένος.
• Το πλουσιότερο 5%, έχει τον μισό περίπου εθνικό πλούτο.
• Στο φτωχότερο 50% ανήκει μόνο το 4% του εθνικού πλούτου.
• Από αυτούς, το 83% νοικιάζει το σπίτι στο οποίο μένει.
(Η περιουσία αυτού του 83%, φτάνει μόλις τις €11.000 και συνήθως αποτελείται από τις καταθέσεις τους και κάποιο αυτοκίνητο. Και μιλάμε για το μισό πληθυσμό της χώρας)!
• Ακόμα πιο σοκαριστικό είνα,ι ότι ένα 10% έχει περιουσία κάτω από €1.000! Αποτέλεσμα αυτής της άνισης κατανομής πλούτου είναι οι μισοί Αυστριακοί να έχουν πάνω από €76.000 και οι μισοί να έχουν λιγότερα, ενώ ο μέσος όρος των €265.000 είναι εξαιρετικά παραπλανητικός, αφού επηρεάζεται από τα πολύ πλούσια νοικοκυριά.

Αντίστοιχη η κατάσταση στη Γερμανία
Στη Γερμανία η κατάσταση είναι ακόμα πιο extreme. Σύμφωνα με την πρώτη έκθεση για τη φτώχεια, το 2008, το φτωχότερο 50% των Γερμανών είχε μόλις 1% του εθνικού πλούτου, ενώ το top 10% το 53%.
Στην επίσημη έκθεση της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας, φαίνεται επίσης αύξηση της φτώχειας στη Γερμανία, από 15,5% το 2008 σε 15,8% το 2010 (δείτε επίσης και αυτό το άρθρο).

Κοιτώντας μία άλλη έκθεση της Deutsche Bank (εδώ) μπορεί να δει κανείς ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη Γερμανία κυμαίνεται στο 44%. Αναφέρω και πάλι την κατοικία καθώς τα σπίτια είναι πολύ βασικό κομμάτι του πλούτου ενός νοικοκυριού (σελίδα 19 έκθεσης).

Την κατανομή εισοδήματος (net income) στη Γερμανία μπορείτε να δείτε στον παρακάτω πίνακα της Deutsche Bank... ... ενώ παρακάτω μπορείτε να δείτε αναλυτικά την κατανομή ιδιοκτησίας ανά νοικοκυριό στη Γερμανία (από άλλη έκθεση, εδώ).

Ικανοποιημένοι οι Ιταλοί με το εισόδημά τους
Για να μην σας ζαλίσω άλλο, με Γερμανία ή Αυστρία, πάμε (επιτέλους!) στη γειτονική Ιταλία, όπου τα αποτελέσματα είναι άκρως ενδιαφέροντα. Πραγματικά πάρα πολύ ενδιαφέροντα!

Αναφορικά με το εισόδημα, να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με την έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα (μετά φόρων και εισφορών) φτάνει τις €32.714 (για το 2010). Για την ίδια χρονιά, το 59,7% των Ιταλών δήλωσαν ότι η ζωή τους ήταν ικανοποιητική με αυτό το εισόδημα, ενώ ένα 10,5% δήλωσε ότι αυτά που έβγαζε ήταν υπέρ αρκετά.
Για ένα 29,8% τα πράγματα ήταν δύσκολα, βάσει του εισοδήματος που δήλωσαν για τη συγκεκριμένη χρονιά, νούμερο που σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα είναι αυξημένο σε σχέση με αντίστοιχες μετρήσεις κατά το παρελθόν. Οι Ιταλοί γίνονται ολοένα και πλουσιότεροι!

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο όμως στην Ιταλία, είναι αυτό του καθαρού πλούτου ανά οικογένεια, ο οποίος - σύμφωνα με την ίδια έκθεση - αυξήθηκε κατά...56% από το 1991 (!), ενώ - όπως φαίνεται και στους πίνακες παρακάτω - είναι πιο δίκαια κατανεμημένος (ειδικά σε σχέση με Αυστρία και Γερμανία).

Μία μέση οικογένεια στην Ιταλία έχει περιουσία της τάξεως των €163.875 ενώ σε Αυστρία ή Γερμανία δεν έχουν ούτε τα μισά (υπολογίζεται ότι ο διάμεσος πλούτος στη Γερμανία κυμαίνεται στα επίπεδα της Αυστρίας, στα €76.000).

Μάλιστα, ακόμα κι εν μέσω κρίσης, η περιουσία των Ιταλών συνέχισε να αυξάνεται με ρυθμό 5% ετησίως (από το 2008 έως το 2010)! Πώς να φαίνεται άραγε αυτό το στοιχείο στους Γερμανούς φορολογούμενους, που έχουν δει τα εισοδήματά τους να μένουν στάσιμα αυτό το διάστημα;

Κάτι που μου έκανε εντύπωση, διαβάζοντας την έκθεση, είναι τα δάνεια στη γειτονική χώρα. Ένα 27,7% έχουν πάρει δάνειο, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να προέρχονται από τις μέσες και υψηλότερες εισοδηματικές κλίμακες, με υψηλό - συνήθως – μορφωτικό επίπεδο, ενώ τα περισσότερα δάνεια αφορούν ανακαινίσεις σπιτιών.

Μάλιστα, το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν δυσκολίες με τα δάνειά τους, εμφανίζεται χαμηλό - και όχι ιδιαίτερα διαφοροποιημένο σε σχέση με το παρελθόν. Ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα αυτών των ευρημάτων;

Αυτές οι εκθέσεις δείχνουν κάτι που όλοι, λίγο ή πολύ, μπορεί να φανταζόμαστε. Στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση λόγω κακών δημοσιονομικών, ο κόσμος έχει μεγαλύτερη περιουσία από ότι σε εκείνες με χαμηλά χρέη και ελλείμματα. Κι αυτό είναι λογικό, καθώς στις δημοσιονομικά πειθαρχημένες χώρες, όπως η Γερμανία, μεγάλο μέρος του πλούτου έχει μεταφερθεί στην κυβέρνηση.

Σε χώρες, όπως η Ιταλία ή η Ελλάδα, ο κόσμος είναι σαφώς πιο απρόθυμος να πληρώσει το κράτος, κάτι που βεβαίως έχει συνέπειες στα δημόσια οικονομικά. Αυτή η διαπίστωση, είναι μάλλον τρομερά ενοχλητική για τους Γερμανούς, τους οποίους θα πρέπει να πείσει η κυβέρνηση να δεχτούν να βοηθήσουν την Ιταλία με το τεράστιο χρέος, την ώρα που οι Ιταλοί πολίτες έχουν υπερδιπλάσια περιουσία για να το κάνουν από μόνοι τους!

Αλήθεια, ποιός είναι ο κατά κεφαλήν πλούτος στη χώρα μας;

Με το μέγεθος της παραοικονομίας να εκτιμάται σε 30% του ΑΕΠ... και τη φοροδιαφυγή σε περίπου 4% του ΑΕΠ... ... έχω πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δω ποια είναι τα πραγματικά στοιχεία για τον πλούτο της ελληνικής οικογένειας, όταν μάλιστα το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 80%.

Σύμφωνα με τη Eurostat το 60% των ιδιοκτητών στην Ελλάδα έχουν στην κατοχή τους ένα σπίτι, χωρίς δάνεια ή υποθήκες, ενώ μόλις ένα 20% έχουν κάποιο δάνειο για το σπίτι τους. Σε ενοίκιο μένει το υπολειπόμενο ποσοστό (Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Οικονομικό Δελτίο Τεύχος 35, Ιούνιος 2011).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, για το 2010-2011, η Ελλάδα βρίσκεται στην 37 θέση σε κατά κεφαλή ΑΕΠ (σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμη) σε μία μακρά λίστα 185 χωρών. Προσωπικά θεωρώ ότι η μέτρηση του κατά κεφαλή πλούτου, θα δώσει μία πιο ακριβή εικόνα της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών στην Ευρώπη.

Όσοι έχετε συγκεκριμένα στοιχεία ή εκθέσεις, που θα με βοηθούσαν να ετοιμάσω ένα post για την Ελλάδα, μπορείτε να μου τα στείλετε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: soltipnek@hotmail.com

** Ευχαριστώ θερμά τον Macro Tragedy για τα τόσα άρθρα και papers επάνω στο ζήτημα.


Πηγή: www.lifo.gr