Αρχεία Κωνσταντίνου Καραμανλή

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ:

«Λέγε λίγα, κάνε περισσότερα»

Η μοίρα του Κωνσταντίνου Καραμανλή (όπως και εκείνη της Ελλάδας) τον ήθελε να αναλαμβάνει να κυβερνήσει τη χώρα πάντοτε ύστερα από περιόδους αναταραχών και πολιτικής αστάθειας. Η σημερινή συγκυρία ίσως αντικειμενικά να μην έχει πολλά κοινά με εκείνες, αλλά διαθέτει αντίστοιχη ένταση.

«Ηρθε ένας άνθρωπος μόνος και ορκίστηκε μόνος επάνω στο τίποτα» έχει παρατηρήσει ο Γεώργιος Μαύρος για την άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα το 1974. Και πάνω στο ρημαγμένο τίποτα που άφησαν μια στρατιωτική δικτατορία και η κυπριακή τραγωδία, εκείνος ξεκίνησε με μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας και στη συνέχεια οικοδόμησε μια ευρωπαϊκή χώρα. Πώς το έκανε; «Το πιο σημαντικό που έκανα το 1974 ήταν η ταχύτητα των αποφάσεων» έχει πει ο Καραμανλής σε έμπειρο συνομιλητή του. «Χωρίς αυτή την ταχύτητα θα είχε περάσει από πάνω που το πεζοδρόμιο». Θα βρεθεί άραγε ο Αντώνης Σαμαράς να επιχειρήσει έναν αντίστοιχο άθλο μετά τις εκλογές;

«“Μαθήματα” θα ήταν δύσκολο να υπάρξουν για την ηγεσία της σημερινής Κεντροδεξιάς, δεδομένου ότι τα γεγονότα δεν επαναλαμβάνονται τα ίδια υπό διαφορετικές συνθήκες» σημειώνει ο ακαδημαϊκός, γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής και βιογράφος του πολιτικού άνδρα, Κωνσταντίνος Σβολόπουλος. Στην πολιτική βιογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που κυκλοφόρησε προσφάτως (εκδ. Ικαρος), ο ακαδημαϊκός αναφέρεται στο δημοφιλές στερεότυπο που θέλει τον Ανδρέα Παπανδρέου να είναι ο «παίκτης» και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να είναι ο «σώφρων» πολιτικός.

«Εσπευσα να εντάξω την Ελλάδα στην ΕΟΚ το 1980, επειδή έβλεπα ότι ερχόταν ο Ανδρέας και φοβόμουν ότι εκείνος δεν θα το έκανε» φέρεται να έχει πει ο εθνάρχης σε συνομιλητή του.

Πράγματι, ο Καραμανλής, οχυρωμένος πίσω από το δόγμα «Ανήκομεν εις την Δύσιν», αποφεύγει τις ιδεολογικού τύπου δηλώσεις και τις μεγάλες συγκεντρώσεις. Αναλώνει την ενέργειά του με αξιοθαύμαστη αφοσίωση στο έργο του. Υπήρξε επίμονος, σαν να τον κινητοποιούσε κάποιο εφηβικό άγχος.

«Είχε τον περισσότερο καιρό προσηλωμένα τα μάτια του σε ένα σημείο, στοχαζόταν επίμονα, καθολικά, με όλες τις πνευματικές δυνάμεις του σε συναγερμό, με απόλυτη κυριαρχία στις μικρές κινήσεις του» τον περιγράφει ο Παναγιώτης Λαμπρίας κατά την πτήση του από το Παρίσι προς την Αθήνα την 24η Ιουλίου 1974.

Οι συζητήσεις για το ευρωπαϊκό μέλλον της Ελλάδας, τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους που θα ακολουθήσουν μετά τις εκλογές και για το τι μπορεί να εγγυηθεί ο Αντώνης Σαμαράς, φέρνουν στον νου τα παραπάνω περιστατικά.

«Επιδίωξε και μακροπρόθεσμα πέτυχε την οικονομική ανόρθωση της Ελλάδας και την έξοδό της από την υποανάπτυξη» λέει ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος.

«Εκείνο που μπορούν να μάθουν οι έλληνες πολιτευτές σήμερα από τον πολιτικό της Δεξιάς. είναι να λένε λίγα και να κάνουν περισσότερα» σημειώνει στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας.

Στις υπουργικές θητείες του πριν από τη δικτατορία, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε προλάβει να συγκρουστεί με τη βρετανική εταιρεία παροχής ηλεκτρισμού Πάουερ και, ως εκ τούτου, με τη βρετανική κυβέρνηση, καταγγέλλοντας τις κατοχικές συμβάσεις και σημειώνοντας ότι «αν δεν εξασφαλιζόταν άφθονη και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, ήταν αδύνατη η βιομηχανική πρόοδος». Η κάθετη στάση τού στοίχισε το υπουργείο του, αλλά μετά κατάφερε να ανοικοδομήσει το δίκτυο μεταφορών της ελληνικής επικράτειας από το αντίστοιχο πόστο, να δώσει ώθηση στην καπνοβιομηχανία και να κοινοποιήσει την α λα New Deal προτροπή του «Χτίστε, χτίστε, χτίστε».

«Οι προσπάθειές του ήταν πάντοτε μακροχρόνιες, επίμονες, σιωπηλές και ιδεολογικά νηφάλιες. Οπως για κανέναν, έτσι και για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή δεν υπήρχαν μαγικές λύσεις» αναφέρει ο πρώην βουλευτής.


Η συνομιλία με τον Ζίβκοφ

«Το σημείο συνάντησης όλων των προοδευτικών και υγιών στοιχείων της χώρας»: Ετσι είχε περιγράψει την ΕΡΕ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αποφεύγοντας να χρησιμοποιήσει τη λέξη «Δεξιά». Σύμφωνα με άλλες δηλώσεις που φέρεται να έχει κάνει, επιθυμούσε η Νέα Δημοκρατία να εκτείνεται από τους οπαδούς της Δεξιάς ως τις παρυφές της Κεντροαριστεράς.

Αν και ο ίδιος προερχόταν από το Λαϊκό Κόμμα, δηλαδή από την αντιβενιζελική παράταξη, πάντοτε υιοθετούσε μετριοπαθή διαλεκτική και κρατούσε αποστάσεις από τον ακραίο λόγο.

Ο Αντώνης Σαμαράς, ύστερα από μια περίοδο εσωστρέφειας, ως αρχηγός της ΝΔ, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου υιοθέτησε διαφορετική στρατηγική, ενσωματώνοντας στο κόμμα την Ντόρα Μπακογιάννη και πρώην βουλευτές του ΛΑΟΣ. Οι πιο ενθουσιώδεις αναφέρθηκαν σε ενωτικές κινήσεις, ενώ οι πιο καχύποπτοι βρήκαν τη «διεύρυνση» απότομη.

«Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επιδίωξε την επικράτηση μιας δημοκρατίας που η χώρα δεν είχε, ως τότε, γνωρίσει και η νομιμοποίηση του ΚΚΕ μετά τη Μεταπολίτευση ήταν μέρος αυτού του επιτεύγματος» επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος.

Ηδη από την πρώτη πρωθυπουργική θητεία του, είχε φροντίσει να κάνει επισκέψεις στα Βαλκάνια – ακόμη και στην κομμουνιστική Βουλγαρία, όπου ο Τοντόρ Ζίβκοφ παρατήρησε πως «θαυμάζω το θάρρος σας που επισκέπτεστε τη Βουλγαρία» και εκείνος αντέτεινε ότι «θα το θαυμάζατε περισσότερο αν γνωρίζατε ότι σε ηλικία πέντε ετών έφαγα ξύλο από τους Βουλγάρους», αναφερόμενος στην περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων.

Εισηγήθηκε την αποφυλάκιση συνδικαλιστών και διέταξε δυσμενείς μεταθέσεις για τους πρωταίτιους του στρατιωτικού κινήματος ΙΔΕΑ, που υπήρξε μήτρα της 21ης Απριλίου. Τα παραπάνω συνέβαιναν σε ένα δυτικό πλαίσιο, το οποίο κατακυρίευαν ο αντικομμουνισμός και ο μακαρθισμός κάθε τύπου.

«Η αίσθηση που αποκτούσε όποιος ερχόταν σε επαφή με τον Καραμανλή ήταν ότι ο άνθρωπος αυτός διακρινόταν από τη γνήσια αίσθηση αποστολής απέναντι στον τόπο και στον λαό» λέει ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος.


Η επιστολή του 1946

Ο Καραμανλής ήταν η αγέρωχη φιγούρα, ο ψηλός άνδρας που συνδύαζε πάντοτε άψογα το σακάκι του με το παντελόνι του, ο οποίος, έως ότου παντρευτεί την Αμαλία Μεγαπάνου, διέμενε στο δωμάτιό του στο κομψό Ξενοδοχείο των Αθηνών, στη συμβολή των οδών Κοραή και Σταδίου. Γευμάτιζε καθημερινά στο κοντινό εστιατόριο «του Τάσου» και διέθετε αβρούς τρόπους.

Επί των ημερών του ιδρύθηκε το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι και διαμορφώθηκε από τον σπουδαίο Δημήτρη Πικιώνη ο χώρος γύρω από την Ακρόπολη. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ένας γοητευτικός άνθρωπος με θαυμάσιο γούστο. Ασφαλώς, τίποτε συγκεκριμένο δεν μπορεί να ειπωθεί για το γούστο της Δεξιάς σήμερα, μα είναι βέβαιο ότι η μουσική του Σταμάτη Σπανουδάκη δεν θυμίζει εκείνη του Μάνου και ότι ο ρυθμός των νέων γραφείων του κόμματος στη λεωφόρο Συγγρού δεν παραπέμπει στον Πικιώνη.

Ωστόσο, η καλύτερη συμβουλή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, για όποιον πολιτεύεται σε τούτες τις εκλογές, εμφανίζεται σε μια επιστολή του από το 1946, προς τον φίλο του δικηγόρο Γεώργιο Αβτζή.

Αποκαρδιωμένος από τον Εμφύλιο που μαίνεται στη χώρα, σκιαγραφεί τις αρχές που αργότερα καθόρισαν την πολιτική σταδιοδρομία του:
«Πρέπει συνεπώς με την ευκαιρία της προσεχούς εκλογής να δημιουργήσωμε τις προϋποθέσεις μιας υγιούς εξελίξεως της πολιτικής μας ζωής· εξελίξεως που θα οδηγήση στη δημιουργία καταστάσεων ικανών να απαλλάξουν τον κόσμο από την ανάγκη του ν’ ακολουθή κόμματα που δεν τον εμπνέουν και ν’ αφαιρέσουν από το πεζοδρόμιο το μονοπώλιο του νέου και προοδευτικού. Μ’ άλλα λόγια, πρέπει να πολιτευτούμε, με την προοπτική να καταστήσουμε μετεκλογικώς την πολιτική μας ζωή φυσιολογική και να την απαλλάξουμε από τα παλιά της συμπλέγματα. Δεν πρέπει ν’ αφεθή ακίνδυνα ο κόσμος να κάνη και στο μέλλον τις επιλογές του με τον τρόπο που παίρνει το καθαρτικό του».



ΤΟ ΒΗΜΑ

Παρουσίαση και σχόλια από τον Ρένο Απόστολίδη.

1) https://youtu.be/w9wBaF21qgg
2) https://youtu.be/Sc86m7cm9Ok
3) https://youtu.be/uDJHvVDsHVA
4) https://youtu.be/CfVbuGycSoY
5) https://youtu.be/3zq0vuOz8hc

Να σας πω κάτι; Βαρέθηκα να κάνω αυτή τη δουλειά... 'Οποιος θέλει να ακούσει και τα υπόλοιπα 5-6 βίντεο
μπορεί να ανατρέξει στο Υοu Tube.

radical30