Αν ο Λ. Παπαδήμος ήταν στη Τουρκία...

Αν ο Λ. Παπαδήμος ήταν στην Τουρκία
του Ηρακλή Μήλλα

Ετικέτες: Λουκάς Παπαδήμος

Γίνονται συγκρίσεις μεταξύ του Κεμάλ Ντερβίς, οικονομολόγου και στελέχους της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Λουκά Παπαδήμου, με πείρα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι αισιόδοξοι ευελπιστούν ότι το θαύμα θα γίνει και στην Ελλάδα. Το 2001-2002 ο Κ. Ντερβίς έβγαλε την Τουρκία από την οικονομική κρίση. Ο τότε πρωθυπουργός Μπουλέντ Έτζεβιτ τον κάλεσε στην χώρα του, τον εμπιστεύτηκε ως υπουργό οικονομικών και εφάρμοσε το πρόγραμμά του.

Ο νυν πρωθυπουργός της Τουρκίας είχε την έμπνευση να ακολουθήσει τις αρχές του Ντερβίς με ευεργετικά για τη χώρα αποτελέσματα. Σήμερα πολλοί στην Ελλάδα θα αποκαλούσαν αυτό το πρόγραμμα «νεοφιλελεύθερο» και είναι αμφίβολο αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Τα μέτρα που ελήφθησαν τότε θυμίζουν αυτά που προσπαθεί σήμερα να επιβάλλει η Τρόικα με απειλές χρεοκοπίας και έξοδο από την ΟΝΕ. Στην Τουρκία δρομολογήθηκαν με σχετικά λίγες αντιδράσεις.

Η διαφορά μεταξύ των δύο χωρών, στο επιφανειακό επίπεδο, είναι ότι ο γνώστης κάποιου θέματος (ο «ειδικός») γίνεται ευκολότερα αποδεκτός στην Τουρκία από ότι στην Ελλάδα. Εκεί σέβονται την αυθεντία. Π.χ., ένας νέος πολιτικός δεν θα τολμούσε να αυθαδιάσει δημοσίως τον Κ. Ντερβίς. Μια τέτοια πράξη θεωρείται τουλάχιστον απρέπεια αν όχι αναίδεια και έλλειψη του «γνώθι σαυτόν». Στην Ελλάδα υπάρχει μια δημοκρατική «ισότητα» που διαπερνά όλα το στεγανά. Όλοι σχεδόν ξέρουν τα πάντα στο ίδιο βαθμό. Είναι αμφίβολο αν θα εισακουόταν ο Παπαδήμος στην Τουρκία.

Αλλά το ερώτημα είναι, από πού προκύπτει αυτή η διαφορά, εφόσον δεν μπορεί να είναι από τα DNA των λαών; Ο ιστορικός Seaton-Watson υποστηρίζει ότι υπάρχουν τρία μοντέλα για την δημιουργία ενός έθνους-κράτους. α) το κράτος και το έθνος μπορεί να εξελιχθούν παράλληλα για να φτάσουν στο στάδιο του έθνους-κράτους (π.χ. η Αγγλία), β) το κράτος μπορεί να προϋπάρχει και το έθνος να «κατασκευάζεται» μετά (π.χ. η Τουρκία) και γ) το έθνος να προηγείται και το κράτος να εξασφαλίζεται με αγώνες και προσπάθειες μετά (π.χ. η Ελλάδα).

Στην Τουρκία υπάρχει μια παράδοση κράτους που κάποτε είχε αναπτύξει την ικανότητα, π.χ., να μετακινεί στρατό εκατοντάδων χιλιάδων για χιλιάδες χιλιόμετρα ή να κάνει μια απογραφή πληθυσμού σε πόλεις και χωριά από την Υεμένη μέχρι το Βελιγράδι. Οι πολίτες της χώρας έχουν μάθει να ζουν κάτω από μια κεντρική κρατική ομπρέλα, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Οι ελληνόφωνοι χριστιανοί που έζησαν τους τελευταίους αιώνες κάτω από ένα κράτος με το οποίο δεν ταυτίστηκαν, αντίθετα, ανάπτυξαν την ικανότητα να λειτουργούν αυτόνομα σε μικρές κοινότητες. Δεν είναι εξοικειωμένοι με κεντρικές κυβερνήσεις και εντολές. Ο «ατίθασος» χαρακτήρας του Έλληνα δεν είναι προϊόν «ελεύθερου πνεύματος». Ένας Κεμάλ Ντερβίς θα αντιμετώπιζε μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα.

Δεν ξέρω τι συμπεράσματα να βγάλω! Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι η κατάσταση στην Ελλάδα φαίνεται να είναι πιο δύσκολή από αυτήν της Τουρκίας. Ο Κ. Ντερβίς έπρεπε βασικά να πείσει το πρωθυπουργό, εδώ ο Λ. Παπαδήμος σχεδόν τους πάντες στην χώρα του.

*Ο Ηρακλής Μήλλας γεννήθηκε το 1940 στην Τουρκία, έζησε στην Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1971 και έκτοτε διαμένει στην Ελλάδα. Είναι πολιτικός μηχανικός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Ροβερτείου, με διδακτορικό στην πολιτική επιστήμη από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Εργάστηκε ως μηχανικός στην Τουρκία, στην Ελλάδα και σε διάφορες αραβικές χώρες.

Προηγούμενα άρθρα του Ηρακλή Μήλλα:
"Η Διαλεκτική της ισχύος"


πηγή:protagom.gr