Προλετάριοι των εθνών, ενωθείτε…

Προλετάριοι των εθνών, ενωθείτε…

Το ότι άλλαξε η τεχνική σύνθεση του καπιταλιστικού μοντέλου (διογκωμένος τριτογενής, μαζική πρόσβαση στην τριτοβάθμια, είσοδος των μηχανών της πληροφορικής), καθόλου δε συνεπάγεται ότι εξαφανίστηκε το προλεταριάτο, απλά επανακαθορίστηκε -σε μεγάλο βαθμό- και μετασχηματίστηκε η δομή και η σύνθεση των νέων προλετάριων[1].

Συντρέχουν ειδικότεροι λόγοι για τους οποίους στην Ελλάδα φάνηκε ότι το προλεταριάτο εξατμίστηκε (η σοσιαλδημοκρατική θολούρα του ο-λαός-στην-εξουσία των 80ς, το δημόσιο σαν αφεντικό-προστάτης και οι συν αυτώ πρόσοδοι και καβάτζες, το πανεπιστήμιο σαν ταξικό τελεφερίκ, το αισθητικό σνομπάρισμα για καθετί χειρωνακτικό, οι ονειρώξεις της αγίας ελληνικής οικογένειας κλπ), που δεν είναι δυνατό να αναλυθούν σε ένα τόσο σύντομο κείμενο.

Πάντως η κατακλείδα είναι, ότι δεν υπάρχει εργατική τάξη. Είναι δε τέτοια η ανυπαρξία της, που ούτε η τυπική εργατική νομοθεσία την χωράει. Ο μόνος τρόπος να ανοίξουν ρωγμή στην ανυπαρξία τους οι προλετάριοι, είναι να εξαναγκαστούν σε απεργία πείνας. Η ‘’θεωρία’’ του <<δεν υπάρχουν προλετάριοι σου λέω>>, δεν μπορεί βέβαια να εξηγήσει τον ανηλεή πόλεμο και τη λεηλασία που δέχεται η ίδια η εργασία, ο μισθός και τα εισοδήματα. Διότι το ζητούμενο δε φαίνεται να είναι όντως το να εξαφανιστούν οι εργάτες.

Διότι οι εργάτες γεννιούνται ως τέτοιοι, θέλουν δε θέλουν, από μια διαδικασία που τους ξεπερνά κατά πολύ, μια διαδικασία συνεχή και ψυχρή, από μια διαδικασία εγγενή στην καπιταλιστική συσσώρευση, μια διαδικασία καταμερισμού, ξεδιαλέγματος και διατίμησης, όπου το μαχαίρι και το πεπόνι για το ποιες είναι οι χρήσιμες ή άχρηστες γνώσεις και ικανότητες, για το τι αξίζει να πληρωθεί και πόσο, το έχουν μονάχα τα αφεντικά.

Το ζητούμενο δείχνει να είναι άλλο: όλοι αυτοί άνθρωποι που υφίστανται αυτή τη βίαιη πολιτική υποτίμησης της εργασίας, να πάψουν να λειτουργούν ως μονάδες και δράσουν ως συλλογικότητες (και δη μάχιμες). Λειτουργώντας ως άτομα δεν κλείνουμε το δρόμο και δεν αποτελούμε εμπόδιο για τον κυρίαρχο μύθο, που συνεχίζει να σερβίρεται αφειδώς ακόμα και διαρκούσης της κρίσης, ότι δηλαδή υπάρχουν άπειρες ευκαιρίες κοινωνικής ανόδου αρκεί να το προσπαθήσεις (ούτε λόγος, φυσικά, για το ότι η άνοδος του ενός σημαίνει την πτώση των πολλών).

Δεν αποτελούμε εμπόδιο ούτε και για τους συναισθηματισμούς, που επιβάλλουν στον καθένα από μας να βιώνει την κατάστασή του σαν «προσωπικό ζήτημα» κι όχι αυτό που πραγματικά είναι: μια τυχαία στατιστικά θέση, μέσα σε ένα ευρύ πεδίο εκμετάλλευσης και υποτίμησης.

Λειτουργώντας ως άτομα, δεν συντελούμε καθόλου στο να αναγνωριστεί η προλεταριακή πραγματικότητα, στο να διαλυθούν οι ψευδαισθήσεις, στο να αξιοποιηθεί συλλογικά αυτός ο βραχυκυκλωμένος πλούτος συναισθημάτων, γνώσεων και πρακτικών που κατέχουν αυτοί οι νέοι.

Λειτουργώντας ως άτομα, θα πηγαίνουμε από τη Σκύλα της ανεργίας στη Χάρυβδη της δουλείας «μέχρι-να-τα-φτύσω».

Λειτουργώντας ως άτομα, θα αποδεχόμαστε της ροχάλες των αφεντάδων σαν ρομαντικές ψιχάλες.

Οπότε, ας κάνουμε κάτι άλλο έτσι για αλλαγή: ας λειτουργήσουμε συλλογικά, ως τάξη. Ως τάξη, που την ώρα που οι από πάνω υποτιμούν την εργασία της, εκείνη επιλέγει να ανατιμήσει τον εαυτό της πολιτικά.
Ως τάξη που μπορεί να γίνει επικίνδυνη!!!


Περιοδικό Sarajevo, τεύχος Σεπτεμβρίου 2014