ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ

Ο Μαύρος Καβαλάρης

Πέθανε πάμφτωχος, σε ένα δυάρι πάνω σε ένα ράντζο. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, αρνήθηκε να του φέρουν κρεβάτι λέγοντας ότι «τόσοι άνθρωποι μένουν σε παράγκες, εγώ θα έχω κρεβάτι;». Ο αδελφός του, σε μεγάλη ηλικία, χρειάστηκε να δουλέψει και πήγε στου Φιξ παγοπώλης. Τον ρώτησαν αν είχε συγγένεια με τον τρεις φορές πρωθυπουργό της Ελλάδας. Απάντησε «ναι, αλλά μην το πείτε ότι σας το είπα, γιατί θα με αναγκάσει να φύγω»…

Αξίζει να θυμηθεί κανείς τον Νικόλαο Πλαστήρα φέτος που συμπληρώνονται εξήντα χρόνια από το θάνατό του και, ειδικά σήμερα, ογδόντα χρόνια από το πραξικόπημά του το 1933, ένα από τα πολλά του ελληνικού Μεσοπολέμου. Ηταν μια μορφή που μπορεί να διδάξει πολλά με κυριότερα την ανιδιοτέλεια της προσφοράς στα κοινά, αλλά και, με αφορμή εκείνο το κίνημα, το πώς οι ακραίες πολιτικές συνθήκες μπορούν να οδηγήσουν ακόμα κι έναν τόσο μεγάλο πατριώτη, που είχε προσφέρει τεράστιες υπηρεσίες στην πατρίδα, να κάνει και μεγάλα λάθη.

Ο Πλαστήρας ήταν από τους μεγαλύτερους ήρωες αξιωματικούς των Βαλκανικών Πολέμων, της εμπλοκής της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο, της Μικρασιατικής Εκστρατείας – έγινε θρύλος ως «Μαύρος Καβαλάρης» όλων αυτών των αγώνων.

Πρωτοστάτησε στην Εθνική Αμυνα του Βενιζέλου στον Διχασμό, ήταν κεντρικός παράγοντας της Επανάστασης του Στρατού και του Στόλου μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κράτησε, με πρωταγωνιστή τον Θεόδωρο Πάγκαλο, όρθια την Ελλάδα μέσα από τη Στρατιά του Εβρου που έδωσε στον Ελευθέριο Βενιζέλο ένα πολύ μεγάλο και αποτελεσματικό όπλο στη Συνθήκη της Λωζάννης.

Στο κοινωνικό πεδίο, ήταν ο άνθρωπος που μοίρασε τη γη των μεγάλων τσιφλικιών στους αγρότες, εφαρμόζοντας μια πραγματικά πρωτοπόρα, επαναστατική κοινωνική πολιτική. Σαν σήμερα, το 1933, ο Πλαστήρας κάνει κίνημα εναντίον του Τσαλδάρη ο οποίος είχε μόλις κερδίσει τις εκλογές: η ιστορία, δεν του συγχώρεσε, και δικαίως, εκείνο το κίνημα. Αποτυγχάνει και διαφεύγει στο εξωτερικό. Από τη Γαλλία, το 1937, ξεκινά τον αγώνα κατά της δικτατορίας Μεταξά.

Επέστρεψε στη μεταπολεμική Ελλάδα και προσπάθησε να αποτρέψει τον Εμφύλιο Πόλεμο. Δεν τα κατάφερε. Επί πρωθυπουργίας του η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ. Εδωσε ψήφο στις γυναίκες, ενώ έκανε πολλά, που λίγοι τα πρόσεξαν, για να επουλώσει τις μετεμφυλιακές πληγές. Το παλάτι δεν συμφωνούσε με την πολιτική της συμφιλίωσης: δεν επέτρεψε κανένα από τα μέτρα που ο Πλαστήρας ήθελε να λάβει, όπως την κατάργηση των στρατοδικείων, την απελευθέρωση των εκτοπισμένων, την κατάργηση της θανατικής ποινής.

Παρά τη θέλησή του και τη διακηρυγμένη αντίθεσή του, επί πρωθυπουργίας του εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης. Ηδη πολύ άρρωστος, κατέρρευσε όταν έμαθε την είδηση – είχαν λειτουργήσει άλλοι, εξωθεσμικοί πόλοι εξουσίας…

Σήμερα ουδείς τον θυμάται. Αυτό, δεν είναι φυσικά πρόβλημα για τον ίδιο. Μήπως είναι όμως για τη χώρα;


Μαλούχος Γεώργιος Π
Το Βήμα